Geschiedenis: een basis voor voorlopige kennis en mildheid

Wim de Kam

Geschiedenis, je kunt er niet omheen!.

Iedereen houdt zich ermee bezig en wordt er mee geconfronteerd. Vaak vindt dat min of meer onbewust plaats en  ogenschijnlijk passief. Het begint al in de kindertijd. Een flink aantal mensen is er echter ook bewust in geïnteresseerd en soms ook actief mee bezig. Mensen willen graag hun wortels kennen om mede met behulp van de kennis daarover de kennis over zichzelf te vergroten Wie ben ik ? Waar kom ik vandaan? Het antwoord op die vragen bepaalt mede de identiteit. De interesse in dat soort vragen en antwoorden verklaart mede de belangstelling voor t.v. programma's als 'Spoorloos' en DNA. onbekend'. Ook de belangstelling voor genealogie die nogal wat mensen hebben houdt daarmee verband.
De persoonlijke — en familiegeschiedenis kan echter niet los worden gezien van ontwikkelingen in de samenleving (scholing, werk, gezinssamenstelling, huisvesting, communicatievormen enz.). We worden niet alleen door onze genen bepaald maar ook door de cultuur in de tijd van ons leven gevormd. Kennis van de geschiedenis van de ontwikkelingen in een bredere context is dan ook noodzakelijk. Hoe verkrijgen we die kennis? De term 'geschiedenis' slaat niet alleen op voorbijgegane gebeurtenissen (historische processen) maar duidt ook aan de vastgelegde weergave van die gebeurtenissen. Die vastlegging vormt een voorlopige basis voor onze kennis. Die voorlopigheid van de kennis moet worden benadrukt omdat de gebeurtenissen die voorbij gegaan zijn zelden éénduidig zijn en de weergave ook zelden 100% neutraal is. De weergave en de interpretatie van gebeurtenissen is dan ook een proces dat niet eindigt en vormt een geschiedenis op zich. Dat voorbijgegane gebeurtenissen vanuit verschillend gezichtspunt worden weergegeven en uitgelegd zowel direct daarna als door het tijdsverloop kan als een verrijking van onze kennis en ervaring worden beschouwd. Het kan ons behoeden voor al te absolute meningen en overtuigingen op basis van de geschiedenis en wellicht tot enige mildheid stemmen. Nu lijkt aandacht voor nuances op dit moment niet zo geliefd in de huidige samenleving waarin vaak de roep om duidelijkheid is te horen en stevige taal lijkt aan te slaan. Wellicht echter dat in de periode rond Kerst en de jaarwisseling, wanneer terug wordt gekeken op voorbijgegane gebeurtenissen en vooruit wordt geblikt op mogelijke toekomstige gebeurtenissen, er reflecterend ruimte kan ontstaan voor mildheid en nuances op basis van voorlopige kennis over de geschiedenis, ook al waren de gebeurtenissen soms hartverscheurend.
De historische vereniging wil door samenwerking de weergave van stukjes verleden blijven voortzetten en bevorderen de toegankelijkheid van de vastlegging . Op die manier wil ze haar steentje aan het steeds veranderende en uitbreidende huis van de geschiedenis van Soest bijdragen. Het bestuur wenst u in ieder geval tot mildheid stemmende kerstdagen en jaarwisseling toe, alsmede veel welzijn in 2012.

De voorzitter, Wim de Kam