De lijst van inwoners 1786

G. Staalenhoef

Lijstte off opgave van 't getal der huijsgezinnen en persoonen onder de Geregte van Zoest, sonder onderschijt van jaaren met bijvoeginge zoveel mogelijk van deselver handwerk off neringe als onder deselver Geregte het geheele jaar door hun vaste woonplaats hebben volgens aanschrijvinge van Haar Edelmoogende Heeren Gedeputeerde Staten 's Lands van Utregt van Dato den 4e Julij 1786.

Toelichting op bovenstaande "Inwonerlijst" uit 1786
Dank zij de goede zorgen van wijlen de heer Jan Hilhorst beschikken wij reeds vele jaren over de hier weergegeven lijst.
Tijdens de, helaas zeer matig bezochte, bijeenkomst van de werkgroep Genealogie van 11 oktober 1988 kwam deze lijst, samen met nog een aantal soortgelijke opsommingen, aan de orde. Er is hier sprake van een duidelijke momentopname omtrent de bevolking van Soest ruim 200 jaar geleden, hetgeen voor de redactie aanleiding was deze aan u allen voor te leggen.
Zoals de aanhef van de lijst aangeeft zijn uitsluitend de gezinshoofden (en de alleenwonenden) met name genoemd. Vervolgens wordt per gezin het aantal personen vermeld, alsmede (eventueel) het aantal inwonende dienstboden.
Het begrip dienstboden moet ruimer worden opgevat dan hetgeen wij daar thans onder verstaan; ook de inwonende "knechten" vallen kennelijk daaronder. Tenslotte wordt "dezelve handwerk off neeringe" (wij zeggen beroep) aangegeven, terwijl bij een aantal de term "arm" is toegevoegd. Helaas is ons niet bekend welke norm voor deze laatste aanduiding gold.
Als wij de lijst nader ontleden dan komen wij tot de volgende voorlopige conclusies. In 1786 woonden te Soest 268 huisgezinnen (incl. alleenwonenden) met een totaal van 1022 personen en daarnaast nog 99 dienstboden; dus samen 1121 inwoners "die onder deselfer geregte het geheele jaare door hunne vaste woonplaats hebben". Onder deze 268 gezinshoofden tellen wij 46 vrouwen, waarvan er 11 met hun eigen naam worden genoemd en de overige 35 als "weduwe van".
Het aantal verschillende beroepen dat werd uitgeoefend bedroeg 30
Drie beroepen springen daarbij sterk naar voren:
Daghuurders 109
Boeren/boerinnen 56 en
Spinsters 34
Totaal 199

Voor de resterende 69 gezinshoofden werden 27 verschillende beroepen geteld:

alsmede 1 van elk van de 13 volgende beroepen: chirurgijn, dekker, karreman, molenaar, jachtopziener, pastoor prediKant, rentenier, roskammer, schoolmeester, schoonmaakster' tabaksbouwer en voerman. Indien wij de aan het einde van de lijst geplaatste opmerking "van huys tot huys opgetekend" letterlijk mogen nemen, dan kan, bij naîocatiTT«f^ing ' "tn lnzi ?îl t worde n verkregen omtrent de mogelijke locatie ("adressen") van alle vermelde gezinnen.