Soest in de 20ste eeuw

Bij het begin van de 20ste eeuw verrijzen overal langs de Rijksweg, die in de jaren 1815-1817 is aangelegd, grote villa's en herenhuizen. Welgestelden zoeken de rust van het aan natuurschoon zo rijke Soest. De eerste wereldoorlog, 1914-1918, laat Soest niet onberoerd, en weer vinden soldaten, maar nu geen vreemdelingen, een gastvrij kwartier bij de Soester bevolking, die hen als eigen zonen en kinderen aanvaardt. De ontwikkeling gaat voort: Soest wordt een welvarend dorp, waar velen van elders zich komen vestigen. Het groeit snel naar de 10.000 inwoners en omstreeks 1930 is het zielenaantal 20.000.

Mei 1940. Dan dreunen de laarzen van de Duitse bezetters in het vredige dorp en vijf lange jaren zucht de bevolking onder de druk van de vijand. Eindelijk, in mei 1945, daveren de gemotoriseerde eenheden van het Canadese bevrijdingsleger langs de wegen en herademt de bevolking na vijf lange en bange jaren van onderdrukking.

Soest herstelt zich en zijn ontwikkeling gaat in een versneld tempo verder. De bevolking neemt sterk toe en een zielenaantal van 25.000 is gauw bereikt, maar deze bevolkingstoename bedreigt het natuurschoon en de landelijke rust. Vestiging van kleine industrieën is onvermijdelijk en waar eens de boer het land bebouwde en het vee graasde, verrijzen fabriekjes en werkplaatsen voor verschillende produkten. De woningbouw is een probleem, dat het hedendaagse gemeentebestuur veel hoofdbrekens bezorgt. Grote stukken natuurschoon zijn gedoemd om te verdwijnen en plaats te maken voor woningen en hoge flats. De aloude cultuurgrond, het hart van landbouwend Soest, de Eng, valt er aan ten offer. De randstad Holland stelt haar eisen en door de geweldige bevolkingsaanwas in het westen van ons land is Soest één van de gemeenten die deze moeten opvangen.

Nog heeft het dorp haar oude langgerekte vorm behouden, maar wanneer eenmaal de Eng en het Soesterveen zijn volgebouwd, dan zal men het nauwelijks meer herkennen.

Door de voortschrijdende bebouwing en het steeds toenemende bevolkingsaccres werd de oorspronkelijke bevolking op de achtergrond gedrongen, maar nog altijd vormt zij de kern van het oude dorp. De oude Soester geslachten hechten nog steeds aan hun geboortegrond, het oude Soest met zijn Eng, duinen, brinkgronden en veengebieden, waar zij geboren en getogen zijn. Trouw aan eeuwenoude gilden, trouw aan hun godsdienst, trouw aan hun grond, leven zij in Soest, wat niet altijd gezegd kan worden van de hier neergestreken heterogene massa die slechts woont in Soest.