Torenlezing 2017 in Oude Kerk 31 januari

Zaterdag 21 januari 2017

Nederland heeft met het Wilhelmus het oudste volkslied ter wereld. Het is ook nog eens een bijzonder volkslied: het was oorspronkelijk helemaal niet als volkslied bedoeld.

Die combinatie van oud en onbedoeld maakt het voor hedendaagse Nederlanders soms moeilijk te begrijpen. Is het niet raar dat Nederlandse sporters staan te playbacken dat ze “Wil-hel-mus vah-han Nah-hah-sauwe” zijn en “den Ko-ho-ho-ning van His-panje” altijd geëerd hebben? Bovendien zit dat “Duitsen bloed” ook niet iedereen even lekker. En dan hebben we nog maar één couplet gehad.

Om het Wilhelmus goed te begrijpen moeten we terug naar zijn oorspronkelijke functie als propagandalied tijdens de Tachtigjarige Oorlog. In deze lezing zal Jan Helwig u eeuwen mee terugnemen en laten zien en horen onder welke omstandigheden het Wilhelmus is geschreven, welk persoonlijk drama er achter schuilgaat, hoe we die moeilijke passages in de tekst moeten begrijpen, hoe het lied heeft gewerkt in de strijd en … hoe het lied oorspronkelijk klonk. Want u denkt toch zeker niet dat men destijds wel het geduld had om op de huidige melodie vijftien coupletten aan te horen?

Na deze lezing zult u het Wilhelmus zeker beter begrijpen en waarderen. Of het in zijn huidige vorm een geschikt volkslied is, blijft aan u en de andere Nederlanders om te beoordelen.

Jan Helwig studeerde historische letterkunde